Bộ trưởng Hegseth và Tổng thống Trump đã khẳng định quyền lực tuyệt đối của mình và đặt ra một lằn ranh rõ ràng: hoặc tuân theo, hoặc từ chức. Mục tiêu không phải là để thuyết phục, mà là để ra lệnh, thiết lập một trật tự mới cho Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ...
Cuộc họp tháng 9/2025 tại Căn cứ Thủy quân lục chiến Quantico, do Bộ trưởng Chiến tranh Hoa Kỳ Pete Hegseth triệu tập, không phải là một cuộc hội ngộ đơn thuần. Đây là sự kiện khai màn chính thức cho một chiến dịch mang tính cách mạng, được thúc đẩy bởi ý thức hệ, nhằm tái cấu trúc một cách cơ bản Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ. Sự kiện này không chỉ đơn thuần là việc công bố các chính sách mới; nó là một tuyên ngôn về một trật tự quân sự mới, một sự đoạn tuyệt dứt khoát với văn hóa quân sự thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh. Các chỉ thị được đưa ra không phải là những điều chỉnh nhỏ, mà là những trụ cột của một học thuyết mới – “Học thuyết Hegseth” – nhằm định hình lại mọi khía cạnh của quân đội, từ tiêu chuẩn thể chất của binh sĩ đến vai trò của quân đội trong các vấn đề đối nội và vị thế của Mỹ trên toàn cầu.
Có thể nói, cuộc họp tại Quantico là đỉnh cao của một tầm nhìn đã được hoạch định từ trước, được trình bày chi tiết trong các tác phẩm của Bộ trưởng Hegseth, đặc biệt là cuốn sách “The War on Warriors” (Cuộc chiến chống lại các chiến binh) năm 2024. Cốt lõi của học thuyết này là sự bác bỏ các sáng kiến về đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI), mà ông cho là đã làm suy yếu “tinh thần chiến binh” của quân đội. Thay vào đó, ông đề cao một mục tiêu duy nhất: “tác chiến” và sẵn sàng cho chiến tranh. Các chỉ thị được công bố – từ việc áp đặt “tiêu chuẩn nam giới cao nhất” cho các vị trí chiến đấu đến việc cải tổ các hệ thống giám sát nội bộ như Tổng Thanh tra (IG) và Cơ hội Bình đẳng (EO) – đều nhằm mục đích loại bỏ những gì ông coi là “rác rưởi ý thức hệ” và tái lập một nền văn hóa chỉ huy cứng rắn hơn.
Sự tham gia của Tổng thống Donald Trump đã nâng tầm sự kiện từ một cuộc họp cấp bộ lên thành một tuyên bố chính sách trọng đại của nhánh hành pháp, đồng thời đưa ra một tầm nhìn gây tranh cãi về việc sử dụng quân đội cho các mục đích đối nội. Phản ứng ngay lập tức từ Quốc hội, các cựu chiến binh và các nhà phân tích cho thấy một sự chia rẽ sâu sắc trong chính trường và xã hội Mỹ về hướng đi mới này. Trên bình diện quốc tế, học thuyết này tạo ra một nghịch lý: trong khi cố gắng thể hiện một hình ảnh quân sự đáng sợ hơn đối với các đối thủ, nó có nguy cơ làm xói mòn lòng tin và sự gắn kết của các đồng minh, vốn là nền tảng cho sức mạnh toàn cầu của Mỹ. Ở đây sẽ phân tích chi tiết các chỉ thị, bối cảnh ý thức hệ, các phản ứng chính trị và những tác động sâu rộng của “Học thuyết Quantico”, khẳng định rằng đây là một thời điểm bước ngoặt, báo hiệu một sự thay đổi sâu sắc trong tổ chức và mục đích của quân đội Hoa Kỳ trong một tình hình thế giới đầy biến động.
I. CUỘC TRIỆU TẬP TẠI QUANTICO: MỘT SỰ ĐOẠN TUYỆT CÓ CHỦ ĐÍCH VỚI TRUYỀN THỐNG
1.1. Một lệnh triệu tập chưa từng có
Bản chất của cuộc họp tại Quantico đã tự nó là một thông điệp. Việc triệu tập hàng trăm lãnh đạo quân sự cấp cao, bao gồm các tướng lĩnh và đô đốc từ khắp nơi trên thế giới, kể cả từ các khu vực xung đột đang hoạt động, trong một thời gian ngắn và yêu cầu sự hiện diện trực tiếp là một động thái chưa từng có tiền lệ. Các nhà phân tích, như Mark Cancian từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), đã bày tỏ sự khó hiểu về tính cấp bách và hình thức trực tiếp của cuộc họp, đặc biệt là khi chương trình nghị sự được giữ bí mật cho đến tận buổi sáng diễn ra sự kiện.
Quyết định này không chỉ gây ra những thách thức lớn về hậu cần và chi phí mà còn tạo ra một rủi ro chiến lược đáng kể. Việc tập trung gần như toàn bộ chuỗi mệnh lệnh tác chiến của quân đội Hoa Kỳ vào cùng một địa điểm, vào một thời điểm được công bố công khai, đã bị các quan chức quốc phòng chỉ trích là một “sự lãng phí tiền bạc” và một “rủi ro chiến lược không thể tha thứ”. Tuy nhiên, những rủi ro và chi phí này dường như không phải là một sự sơ suất, mà là một phần của một tính toán có chủ đích. Tổng thống Trump, khi thừa nhận chi phí, đã biện minh cho nó như một sự kiện cần thiết để “tinh thần hóa” quân đội. Điều này cho thấy rằng ban lãnh đạo đã chấp nhận những chi phí này như một cái giá cần thiết để tạo ra một hiệu ứng “gây sốc và choáng ngợp”. Mục đích là để đảm bảo rằng thông điệp được truyền đi sẽ không bị xem nhẹ hay bị bỏ qua bởi bộ máy quan liêu của Lầu Năm Góc. Bằng cách tạo ra một sự kiện kịch tính và không thể bỏ lỡ, chính quyền đã báo hiệu rằng đây không phải là một sự thay đổi chính sách tiệm tiến, mà là một cuộc cách mạng, một sự đoạn tuyệt dứt khoát với quá khứ.
1.2. Sân khấu chính trị và thông điệp chiến lược
Cuộc họp được dàn dựng một cách cẩn thận như một vở kịch chính trị. Việc lựa chọn Căn cứ Thủy quân lục chiến Quantico, một biểu tượng của sự cứng rắn và truyền thống của Thủy quân lục chiến, đã tạo ra một bối cảnh hoàn hảo cho thông điệp về “tinh thần chiến binh”. Sự hiện diện của Tổng thống Trump bên cạnh Bộ trưởng Hegseth đã nâng tầm sự kiện từ một cuộc họp nội bộ của Bộ Quốc phòng thành một tuyên bố chính sách lớn của chính quyền, được truyền tải trực tiếp từ cấp cao nhất.
Sự kiện này không được thiết kế cho đối thoại hay thảo luận. Nó là một buổi công bố, một sự truyền đạt từ trên xuống về một thực tế mới, không thể thương lượng. Bằng cách tập hợp toàn bộ giới lãnh đạo quân sự để lắng nghe một loạt các chỉ thị đã được quyết định trước, Bộ trưởng Hegseth và Tổng thống Trump đã khẳng định quyền lực tuyệt đối của mình và đặt ra một lằn ranh rõ ràng: hoặc tuân theo, hoặc từ chức. Bối cảnh này nhấn mạnh rằng mục tiêu không phải là để thuyết phục, mà là để ra lệnh, thiết lập một trật tự mới cho Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ.
II. BẢN KẾ HOẠCH Ý THỨC HỆ: TỪ “CUỘC CHIẾN CHỐNG LẠI CÁC CHIẾN BINH” ĐẾN “BỘ CHIẾN TRANH”
2.1. Học thuyết Hegseth được trình bày
Các chính sách được công bố tại Quantico không phải là những ý tưởng ngẫu hứng. Chúng là sự hiện thực hóa một hệ tư tưởng đã được Pete Hegseth phát triển và trình bày công khai trong nhiều năm, đặc biệt là trong cuốn sách bán chạy nhất của ông năm 2024, The War on Warriors. Cuốn sách này đóng vai trò là bản kế hoạch ý thức hệ cho các cuộc cải cách của ông. Lập luận cốt lõi của Hegseth là quân đội Hoa Kỳ đã bị suy yếu, trở nên “yếu đuối và nữ tính hóa” bởi sự xâm nhập của cái mà ông gọi là ý thức hệ “woke”, các sáng kiến DEI và sự đúng đắn chính trị.
Trong các tác phẩm và phát biểu của mình, ông đã chỉ trích gay gắt việc cho phép người LGBTQ+ phục vụ trong quân đội, cho rằng chính sách “Không hỏi, không nói” và việc bãi bỏ nó là “cánh cửa” cho những thay đổi văn hóa rộng lớn hơn làm xói mòn hiệu quả chiến đấu. Ông cũng lên án việc đổi tên các căn cứ quân sự mang tên các tướng lĩnh Liên minh miền Nam thời Nội chiến và chỉ trích các nỗ lực tuyển quân tập trung vào sự đa dạng, cho rằng chúng khiến “những đứa trẻ da trắng cảm thấy chúng không được chào đón”. Toàn bộ chương trình nghị sự tại Quantico có thể được xem là việc chuyển thể trực tiếp những luận điểm này từ sách vở thành chính sách chính thức của Lầu Năm Góc.
2.2. Cuộc chiến chống “Woke”: Thanh trừng “Rác rưởi ý thức hệ”
Trụ cột trung tâm của các cuộc cải cách của Hegseth là một cuộc tấn công toàn diện vào các chính sách DEI. Bài phát biểu của ông tại Quantico đã nhắm thẳng vào “các tháng kỷ niệm bản sắc, các văn phòng DEI, những gã mặc váy, [và] sự tôn sùng biến đổi khí hậu”. Ông tuyên bố rằng “kỷ nguyên của sự lãnh đạo đúng đắn chính trị, quá nhạy cảm, không làm tổn thương cảm xúc của bất kỳ ai sẽ kết thúc ngay bây giờ ở mọi cấp độ”.
Lập luận của ông cho rằng việc thăng chức trong quân đội đã bị sai lệch, dựa trên các yếu tố như chủng tộc, hạn ngạch giới tính và các “cột mốc lịch sử đầu tiên” thay vì dựa trên năng lực và thành tích. Quan điểm này đã được thể hiện qua các hành động trước đó của ông, bao gồm việc sa thải một số lượng không cân xứng các sĩ quan là người da đen hoặc phụ nữ. Đối với Hegseth, việc thanh trừng những ảnh hưởng “woke” này không chỉ là một sự thay đổi văn hóa, mà còn là một điều kiện tiên quyết để khôi phục khả năng sát thương và hiệu quả chiến đấu của quân đội. Ông định nghĩa lại sự sẵn sàng chiến đấu của quân đội không chỉ qua các yếu tố truyền thống như huấn luyện, trang bị và tinh thần binh sĩ, mà còn qua sự thuần khiết về ý thức hệ. Sự sẵn sàng chiến đấu giờ đây gắn liền với việc tuân thủ một “tinh thần chiến binh” cụ thể và loại bỏ một nền văn hóa “woke” mà ông cho là có hại. Điều này tạo ra một mô hình mới, trong đó sự thăng tiến của một sĩ quan có thể phụ thuộc không chỉ vào năng lực chuyên môn mà còn vào sự trung thành của họ đối với hệ tư tưởng văn hóa mới này, có nguy cơ chính trị hóa lực lượng và đề cao những người tuân thủ ý thức hệ hơn là các nhà chiến lược tài ba.
2.3. “Bộ Chiến tranh”: Biểu tượng và ý định chiến lược
Việc đổi tên Bộ Quốc phòng thành Bộ Chiến tranh, mặc dù chưa được Quốc hội chính thức thông qua, là một hành động mang tính biểu tượng sâu sắc. Hegseth biện minh cho sự thay đổi này bằng lập luận rằng Hoa Kỳ đã không thắng một “cuộc chiến tranh quy mô lớn” nào kể từ khi cái tên này được thay đổi vào năm 1947. Ông cho rằng thuật ngữ “Quốc phòng” mang tính “phản ứng cố hữu” và có thể dẫn đến “sử dụng quá mức, vươn quá xa và leo thang nhiệm vụ”.
Ngược lại, “Bộ Chiến tranh” báo hiệu một sự thay đổi cơ bản trong tư thế chiến lược. Nó chuyển trọng tâm từ một vai trò phòng thủ sang một sứ mệnh chủ động, tập trung vào “tác chiến” và “chiến thắng”. Đây không chỉ là một sự thay đổi về danh pháp; nó là một tuyên bố về ý định, báo hiệu cho cả nội bộ quân đội và thế giới bên ngoài rằng Hoa Kỳ đang áp dụng một cách tiếp cận quyết đoán và có thể là hiếu chiến hơn đối với các vấn đề an ninh quốc gia. Nó nhằm mục đích khôi phục một tư duy mà Hegseth tin rằng đã bị mất: mục đích chính của quân đội là để tiến hành và chiến thắng các cuộc chiến tranh, không phải để thực hiện các nhiệm vụ xây dựng quốc gia hay các sứ mệnh mơ hồ khác.
III. MỘT TRẬT TỰ MỚI: PHÂN TÍCH CÁC CHỈ THỊ VỀ CHUYỂN ĐỔI QUÂN SỰ
Bộ trưởng Hegseth đã công bố một loạt 10 chỉ thị mới nhằm định hình lại nền tảng văn hóa và con người của quân đội. Các chỉ thị này bao trùm các lĩnh vực từ tiêu chuẩn thể chất và ngoại hình đến hệ thống tư pháp quân sự và giám sát nội bộ.
3.1. Tiêu chuẩn con người và thể chất: “Tiêu chuẩn Nam giới cao nhất”
Thể chất: Một trong những thay đổi rõ ràng nhất là việc siết chặt các yêu cầu về thể chất. Tất cả quân nhân ở mọi cấp bậc giờ đây sẽ phải thực hiện các bài kiểm tra thể chất và kiểm tra chiều cao, cân nặng hai lần mỗi năm. Hegseth đã công khai chỉ trích và chế nhạo những gì ông gọi là “các tướng lĩnh và đô đốc béo” trong các hành lang của Lầu Năm Góc, coi đó là một hình ảnh tồi tệ và là biểu hiện của sự suy thoái kỷ luật.
Tiêu chuẩn chiến đấu: Chỉ thị gây tranh cãi nhất có lẽ là yêu cầu tất cả các vị trí trong các đơn vị tác chiến phải quay trở lại “tiêu chuẩn nam giới cao nhất”. Hegseth đã thẳng thừng tuyên bố: “Nếu điều đó có nghĩa là không có phụ nữ nào đủ tiêu chuẩn cho một số công việc chiến đấu, thì cứ để như vậy”. Tuyên bố này đã gây ra một làn sóng phản đối, với nhiều người cho rằng nó có nguy cơ loại bỏ phụ nữ khỏi các vai trò chiến đấu và dựa trên một tiền đề sai lầm rằng các tiêu chuẩn đã bị hạ thấp để phù hợp với họ.
Ngoại hình: Một cuộc siết chặt các quy định về ngoại hình cũng được thực hiện, với việc cấm để râu và quay trở lại tiêu chuẩn “cạo râu sạch sẽ”. Chính sách này nhắm vào cả những trường hợp được miễn trừ vì lý do y tế và tôn giáo, một động thái mà Hegseth cho là cần thiết để khôi phục vẻ ngoài chuyên nghiệp và đồng nhất.
3.2. Định hình lại tư pháp và giám sát quân sự
Cải tổ IG & EO: Một cuộc đại tu có hệ thống đối với các kênh khiếu nại của Tổng Thanh tra (IG) và Cơ hội Bình đẳng (EO) đã được công bố. Việc loại bỏ các khiếu nại ẩn danh và đe dọa sẽ quy trách nhiệm cho những người khiếu nại “thiếu nghiêm túc” được cho là sẽ có tác động răn đe, khiến các quân nhân ngần ngại báo cáo các hành vi sai trái.
Định nghĩa lại hành vi sai trái: Hegseth đã ra lệnh “xem xét toàn diện” các định nghĩa về “lãnh đạo độc hại, bắt nạt và ngược đãi”, mà ông cho rằng đã bị “vũ khí hóa” để chống lại các nhà lãnh đạo. Mặc dù được trình bày như một nỗ lực để trao quyền cho các chỉ huy, các nhà phê bình lo ngại rằng nó sẽ làm xói mòn lòng tin và bảo vệ những kẻ lạm dụng quyền lực.
Hồ sơ cá nhân: Một thay đổi khác là giảm bớt tác động lâu dài đến sự nghiệp của các “vi phạm có thể tha thứ, chân thành hoặc nhỏ nhặt”.
Việc cải tổ các hệ thống IG và EO không chỉ đơn thuần là một cải cách hành chính; đó là một động thái chiến lược nhằm loại bỏ các cơ chế kiểm soát thể chế đối với nền văn hóa chỉ huy mới mà Hegseth muốn áp đặt. Bằng cách làm mất uy tín và vô hiệu hóa các cơ quan giám sát này, chính quyền đang tạo ra một môi trường mà các tiêu chuẩn mới, khắc nghiệt hơn có thể được thực thi mà không sợ bị phản ứng từ cấp dưới. Hegseth công khai tuyên bố rằng IG đã bị “vũ khí hóa” bởi “những người khiếu nại, những kẻ theo ý thức hệ và những người làm việc kém hiệu quả”. Đồng thời, ông thông báo một cuộc xem xét để nới lỏng các định nghĩa về “ngược đãi” và “bắt nạt” nhằm “trao quyền cho các nhà lãnh đạo thực thi các tiêu chuẩn mà không sợ hãi”. Các nhà phê bình, như Thượng nghị sĩ Mazie Hirono và cựu Tổng Thanh tra Robert Storch, cảnh báo rằng điều này sẽ “làm xói mòn lòng tin, bịt miệng nạn nhân, khuyến khích những kẻ bắt nạt” và có “tác động răn đe” đối với những người tố giác. Bối cảnh này càng trở nên đáng lo ngại khi Hegseth bày tỏ sự hoài niệm về quân đội những năm 1990, một kỷ nguyên mà mặt tối của nó đã bị phơi bày bởi vụ bê bối Tailhook – một thất bại lớn về lãnh đạo và trách nhiệm giải trình. Do đó, Hegseth đang dỡ bỏ chính những hàng rào bảo vệ đã được dựng lên để đối phó với các vụ bê bối trong quá khứ. Đây là một nỗ lực có chủ ý để tạo ra một môi trường chỉ huy nơi phong cách lãnh đạo “cứng rắn” mà ông ưa thích có thể phát triển mạnh mẽ, được che chắn khỏi những khiếu nại và sự giám sát mà ông coi là những trở ngại “woke” đối với việc xây dựng một lực lượng “sát thương”. Điều này có nguy cơ dẫn đến sự quay trở lại của một nền văn hóa lạm dụng và không bị trừng phạt.
Tóm tắt các Chỉ thị của Bộ trưởng Hegseth
| Chỉ thị | Lý do được nêu (theo Hegseth) | Cơ chế/Chính sách chính | Tranh cãi & Chỉ trích chính |
| Quay lại “Tiêu chuẩn Nam giới cao nhất” cho các vai trò chiến đấu | Để đảm bảo khả năng sát thương tối đa và chấm dứt “việc theo đuổi các ưu tiên khác dựa trên giới tính”. | Đánh giá lại tất cả các tiêu chuẩn thể chất đã thay đổi từ năm 2015; áp dụng một tiêu chuẩn duy nhất, trung lập về giới tính dựa trên các định mức thành tích của nam giới. | Có nguy cơ loại bỏ phụ nữ khỏi các vai trò chiến đấu; dựa trên tiền đề sai lầm rằng các tiêu chuẩn đã bị hạ thấp 17; bỏ qua sự phát triển của chiến tranh hiện đại. |
| Tăng cường Kiểm tra Thể chất & Ngoại hình | Chống lại “các tướng lĩnh béo” và khôi phục kỷ luật, vì “mọi thứ bắt đầu từ thể chất và ngoại hình”. | Kiểm tra thể chất và đo chiều cao/cân nặng hai lần mỗi năm cho mọi cấp bậc; cấm để râu, kể cả các trường hợp miễn trừ y tế/tôn giáo. | Có thể không được hoan nghênh bởi các quân nhân lớn tuổi hoặc bị thương; bị coi là hành vi “fat-shaming” (miệt thị ngoại hình); có thể ảnh hưởng đến tinh thần và sự đa dạng tôn giáo |
| Cải tổ hệ thống Tổng Thanh tra (IG) & Cơ hội Bình đẳng (EO) | Chấm dứt việc “vũ khí hóa” các kênh khiếu nại bởi “những người khiếu nại, những kẻ theo ý thức hệ và những người làm việc kém hiệu quả”. | Loại bỏ khiếu nại ẩn danh; quy trách nhiệm cho các khiếu nại “thiếu nghiêm túc”; sử dụng AI để đánh giá tính hợp lệ của khiếu nại. | Có tác động răn đe đối với người tố giác; làm xói mòn lòng tin và bịt miệng nạn nhân; làm suy yếu các cơ chế giám sát và trách nhiệm giải trình. |
| Xem xét lại định nghĩa về “Lãnh đạo độc hại”, “Bắt nạt” & “Ngược đãi” | Trao quyền cho các nhà lãnh đạo “thực thi các tiêu chuẩn mà không sợ bị trả thù hoặc bị phán xét”. | Một cuộc “xem xét toàn diện” các định nghĩa hiện tại mà Hegseth cho rằng đã bị “đảo ngược”. | Khuyến khích những kẻ bắt nạt; làm suy yếu các biện pháp bảo vệ đã được thiết lập sau các vụ bê bối trong quá khứ như Tailhook; có nguy cơ tạo ra một nền văn hóa lạm dụng. |
| Nới lỏng việc lưu giữ thông tin bất lợi trong hồ sơ cá nhân | Cho phép các nhà lãnh đạo có “các vi phạm có thể tha thứ, chân thành hoặc nhỏ nhặt” không bị cản trở vĩnh viễn. | Thay đổi các quy định về lưu giữ hồ sơ để các sai lầm nhỏ không “định nghĩa toàn bộ sự nghiệp”. | Có thể làm giảm trách nhiệm giải trình đối với các hành vi sai trái, đặc biệt khi kết hợp với việc làm suy yếu hệ thống IG/EO. |
| Loại bỏ các sáng kiến DEI & “Văn hóa Woke” | Để quân đội tập trung vào sứ mệnh cốt lõi là tác chiến và loại bỏ “rác rưởi ý thức hệ” gây mất tập trung. | Loại bỏ các văn phòng DEI, các tháng kỷ niệm bản sắc, các chính sách về khí hậu và các chương trình liên quan đến giới tính. | Bác bỏ quan điểm rằng sự đa dạng là một sức mạnh; có nguy cơ làm tổn hại đến việc tuyển quân và giữ chân nhân tài từ mọi thành phần xã hội. |
IV. CHƯƠNG TRÌNH NGHỊ SỰ CỦA TỔNG TƯ LỆNH: TẦM NHÌN CỦA TRUMP VỀ VAI TRÒ QUÂN SỰ TRONG NƯỚC
4.1. “Cuộc xâm lược từ bên trong”
Trong khi Bộ trưởng Hegseth tập trung vào việc cải tổ văn hóa và cơ cấu nội bộ của quân đội, Tổng thống Trump đã mở rộng chương trình nghị sự sang một lĩnh vực gây tranh cãi hơn nhiều: vai trò của quân đội trong các vấn đề đối nội. Ông đã nhiều lần đề cập đến một “cuộc xâm lược từ bên trong” do tội phạm và nhập cư gây ra, và đề xuất một giải pháp gây sốc: sử dụng “các thành phố nguy hiểm làm nơi huấn luyện cho quân đội của chúng ta”. Tầm nhìn này về việc triển khai quân đội liên bang trên các đường phố của Mỹ để giải quyết các vấn đề thường thuộc thẩm quyền của cơ quan thực thi pháp luật dân sự là một thách thức trực tiếp đối với các chuẩn mực lâu đời của Mỹ, đặc biệt là Đạo luật Posse Comitatus, vốn hạn chế nghiêm ngặt việc sử dụng quân đội cho các mục đích thực thi pháp luật trong nước.
4.2. Một bài kiểm tra lòng trung thành đối với các tướng lĩnh
Cả Hegseth và Trump đều đưa ra một tối hậu thư rõ ràng cho các lãnh đạo quân sự có mặt: những người không đồng tình với đường lối mới nên “làm điều danh dự và từ chức”. Tổng thống Trump còn đi xa hơn, đưa ra một lời đe dọa trực tiếp và mang tính cá nhân khi ông nói đùa rằng nếu họ rời khỏi phòng, “cấp bậc của các vị sẽ biến mất, tương lai của các vị cũng vậy”. Lời đe dọa này, dù được nói một cách bông đùa, đã vạch trần một nỗ lực nhằm áp đặt một bài kiểm tra lòng trung thành chính trị lên một cơ quan vốn có truyền thống phi chính trị.
Phản ứng của các sĩ quan cấp cao, được mô tả là “nghiêm nghị” và “trầm lặng”, cho thấy sự khó xử của họ. Họ đã thể hiện sự tôn trọng đối với chuỗi mệnh lệnh, nhưng sự thiếu nhiệt tình của họ cũng là một dấu hiệu cho thấy những lo ngại sâu sắc về việc quân đội đang bị kéo vào các cuộc chiến chính trị. Cuộc họp tại Quantico do đó không chỉ là một buổi công bố chính sách, mà còn là một bước đi quan trọng trong việc cố gắng biến quân đội từ một công cụ phi chính trị của quốc phòng thành một công cụ chính trị hóa của nhánh hành pháp, với một vai trò mới được nhấn mạnh trong các vấn đề đối nội. Bằng cách kết hợp các chỉ thị văn hóa với một tối hậu thư về lòng trung thành và lời hứa về việc tăng ngân sách khổng lồ, chính quyền đã tạo ra một động lực “cây gậy và củ cà rốt” nhằm phá vỡ truyền thống phi chính trị của quân đội và đảm bảo sự tuân thủ đối với một chương trình nghị sự trong nước. Điều này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, có nguy cơ làm xói mòn lòng tin của công chúng vào quân đội và tạo ra một cuộc khủng hoảng lương tâm cho đội ngũ sĩ quan.
4.3. Nguồn lực và tái thiết
Để làm cho những thay đổi sâu rộng này trở nên dễ chấp nhận hơn, Tổng thống Trump đã đưa ra một cam kết tài chính lớn. Ông tuyên bố rằng chính quyền của ông cam kết chi hơn 1 nghìn tỷ USD cho quân đội vào năm 2026 và nhấn mạnh mục tiêu “đánh thức lại tinh thần chiến binh”. Lời hứa về một nguồn ngân sách khổng lồ này có thể được xem như một “phần thưởng” cho việc chấp nhận đường lối văn hóa và chính trị mới, tạo ra một sự đánh đổi ngầm: tuân thủ chương trình nghị sự của chính quyền và đổi lại, quân đội sẽ nhận được các nguồn lực cần thiết để hiện đại hóa và mở rộng.
V. PHẢN ỨNG VÀ DƯ CHẤN: MỘT QUỐC GIA VÀ QUÂN ĐỘI BỊ CHIA RẼ
5.1. Sự lên án và ủng hộ từ Quốc hội
Các tuyên bố tại Quantico đã ngay lập tức tạo ra một sự chia rẽ sâu sắc và mang tính đảng phái tại Quốc hội.
Phe Dân chủ: Các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ trong các ủy ban quan trọng đã lên án gay gắt sự kiện này. Thượng nghị sĩ Jack Reed, đảng viên Dân chủ hàng đầu tại Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Thượng viện, gọi tối hậu thư của Hegseth là một yêu cầu “cực kỳ nguy hiểm”. Thượng nghị sĩ Mazie Hirono chỉ trích các thay đổi đối với hệ thống IG và EO là hành động “làm xói mòn lòng tin, bịt miệng nạn nhân, [và] khuyến khích những kẻ bắt nạt”. Dân biểu Adam Smith và Chrissy Houlahan, các nhà lãnh đạo Dân chủ tại Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Hạ viện, đã ra một tuyên bố chung gọi sự kiện này là một “sự lãng phí thời gian, tiền bạc và nguồn lực đáng kinh ngạc và không thể chấp nhận được”. Lập luận của họ tập trung vào sự xói mòn trật tự, kỷ luật và trách nhiệm giải trình trong quân đội.
Phe Cộng hòa: Phản ứng từ phía Đảng Cộng hòa phức tạp hơn. Một số thành viên, như Thượng nghị sĩ Joni Ernst, một cựu chiến binh, và Dân biểu Nancy Mace, đã bày tỏ sự ủng hộ đối với việc tập trung vào các tiêu chuẩn cao. Tuy nhiên, một sự im lặng đáng chú ý đến từ các chủ tịch Đảng Cộng hòa của cả Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Hạ viện và Thượng viện, những người đã từ chối hoặc không trả lời yêu cầu bình luận. Sự im lặng này từ các nhân vật lập pháp quyền lực nhất về quốc phòng là một chỉ dấu quan trọng. Trong khi họ có thể đồng tình với các mục tiêu văn hóa, họ cũng có thể có những lo ngại sâu sắc về tác động của các chính sách này đối với sự sẵn sàng chiến đấu, khả năng tuyển quân và sự ổn định của thể chế. Điều này cho thấy một sự rạn nứt tiềm tàng trong nội bộ Đảng Cộng hòa, giữa những người ủng hộ cuộc chiến văn hóa và những người theo chủ nghĩa diều hâu quốc phòng truyền thống, những người có thể lo ngại rằng việc tập trung vào các vấn đề văn hóa và thanh trừng các chỉ huy có kinh nghiệm có thể làm suy yếu khả năng tác chiến thực sự của quân đội. Điều này có thể báo hiệu các cuộc đối đầu lập pháp trong tương lai về việc thực hiện và cấp ngân sách cho các chỉ thị của Hegseth.
5.2. Cộng đồng cựu chiến binh và các nhà phân tích
Phản ứng từ bên ngoài chính phủ cũng rất đa dạng. Nhiều nữ cựu chiến binh từng tham gia chiến đấu, như Amy McGrath và Elisa Cardnell, đã lên tiếng bác bỏ tiền đề của Hegseth rằng các tiêu chuẩn đã bị hạ thấp cho phụ nữ, khẳng định rằng họ luôn phải đáp ứng các tiêu chuẩn tương tự như nam giới. Các nhà phân tích và cựu quan chức quốc phòng đã chỉ trích cuộc họp là một màn trình diễn “đáng xấu hổ”, một “trò hề” và một sự lãng phí nguồn lực nghiêm trọng. Tuy nhiên, cũng có những tiếng nói ủng hộ, như cựu chiến binh Jenn Bennie, người đồng ý với việc áp dụng một tiêu chuẩn cao, duy nhất cho tất cả mọi người trong các vai trò chiến đấu.
5.3. Bên trong khán phòng: Một sự đón nhận trầm lặng
Báo cáo từ những người có mặt cho thấy phản ứng của các sĩ quan cấp cao là “tôn trọng” nhưng “trầm lặng” và “nghiêm nghị”. Sự thiếu nhiệt tình này có thể được hiểu theo nhiều cách. Một mặt, đó là biểu hiện của sự chuyên nghiệp, tuân thủ các chuẩn mực phi chính trị của quân đội. Mặt khác, nó cũng có thể phản ánh một mối quan tâm sâu sắc và sự bất an về đường lối mới mà các nhà lãnh đạo dân sự đang áp đặt lên họ. Sự im lặng của họ có thể là một dấu hiệu của sự tuân thủ miễn cưỡng hơn là sự đồng tình nhiệt thành.
VI. GÓC NHÌN TOÀN CẦU: ĐỒNG MINH VÀ ĐỐI THỦ TRONG KỶ NGUYÊN CỦA “BỘ CHIẾN TRANH”
6.1. Đồng minh và sự căng thẳng trong các Liên minh
Học thuyết mới của Hegseth có thể gây ra những gợn sóng lan rộng khắp các liên minh của Hoa Kỳ. Thông điệp của ông gửi đến NATO tại một cuộc họp trước đó là rất thẳng thừng: các đồng minh châu Âu phải chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng – ông đặt mục tiêu 5% GDP – và tập trung vào “sức mạnh cứng” thay vì “các giá trị”. Cách tiếp cận mang tính giao dịch này, phù hợp với chính sách “Nước Mỹ trên hết”, có thể bị các đồng minh coi là không đáng tin cậy và làm suy yếu sự gắn kết của liên minh. Các đồng minh có thể lo ngại rằng một nước Mỹ tập trung vào các cuộc chiến văn hóa nội bộ và một định nghĩa hẹp hòi về “tác chiến” sẽ trở thành một đối tác khó đoán và ít cam kết hơn đối với an ninh tập thể.
6.2. Nhận thức của đối thủ: Trung Quốc và Nga
Các đối thủ chiến lược của Hoa Kỳ, đặc biệt là Trung Quốc và Nga, sẽ phân tích các sự kiện tại Quantico một cách cẩn thận.
Như một mối đe dọa: Sự thay đổi sang “Bộ Chiến tranh” và việc nhấn mạnh vào “bạo lực áp đảo và trừng phạt” có thể được coi là một tư thế hiếu chiến và khó đoán hơn của Hoa Kỳ, có khả năng tăng cường sự răn đe. Những lời khoe khoang của Tổng thống Trump về sự vượt trội của tàu ngầm Mỹ so với Nga và Trung Quốc cũng phù hợp với câu chuyện này.
Như một cơ hội: Tuy nhiên, các đối thủ cũng sẽ theo dõi chặt chẽ những xáo trộn nội bộ. Việc tập trung vào các cuộc chiến văn hóa, thanh trừng các sĩ quan cấp cao, và sự xa lánh các thành phần dân số có thể bị coi là những vết thương tự gây ra làm suy yếu hiệu quả quân sự và sự đoàn kết quốc gia của Mỹ, tạo ra các cơ hội chiến lược. Việc truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin một cách thực tế, không phán xét về các sự kiện này có thể che giấu một phân tích tình báo sâu sắc hơn, tập trung vào những điểm yếu tiềm tàng này.
Học thuyết Hegseth tạo ra một nghịch lý trung tâm. Bằng cách cố gắng làm cho quân đội có vẻ đáng sợ và “sát thương” hơn đối với các đối thủ, nó có thể đồng thời làm cho Hoa Kỳ trở thành một đối tác kém tin cậy và kém hấp dẫn hơn đối với các đồng minh. Điều này có nguy cơ làm suy yếu chính mạng lưới liên minh vốn là một lợi thế chiến lược quan trọng của Mỹ so với Trung Quốc và Nga. Thông điệp của Hegseth đối với NATO là thẳng thừng: chi tiêu nhiều hơn, tập trung vào sức mạnh cứng. Học thuyết của ông cũng bao gồm việc bác bỏ các chuẩn mực quốc tế như Công ước Geneva và coi thường “chủ nghĩa toàn cầu”. Các liên minh được xây dựng trên các giá trị chung và lòng tin, không chỉ dựa trên sức mạnh quân sự mang tính giao dịch. Các nhà phê bình cho rằng cách tiếp cận của Hegseth “đe dọa làm suy yếu các liên minh” và “làm suy yếu vị thế của Mỹ”. Đồng thời, mục tiêu đã nêu của học thuyết là chuẩn bị cho chiến tranh với các đối thủ ngang hàng như Trung Quốc và Nga, một cuộc chiến mà các liên minh là yếu tố sống còn. Do đó, chính quyền đang theo đuổi hai mục tiêu mâu thuẫn: họ muốn có một quân đội sẵn sàng cho xung đột cường quốc trong khi đồng thời xa lánh các đồng minh chủ chốt cần thiết để chiến thắng trong một cuộc xung đột như vậy. Các đối thủ có khả năng sẽ tìm cách khai thác sự rạn nứt này, sử dụng ngoại giao và các biện pháp kinh tế để lôi kéo các đối tác của Mỹ đang cảm thấy bất an trước tư thế mới của Washington.
VII. KẾT LUẬN: KHÔNG PHẢI MỘT CUỘC TÁI NGỘ, MÀ LÀ MỘT TUYÊN NGÔN VỀ MỘT TRẬT TỰ QUÂN SỰ MỚI CỦA MỸ
Cuộc họp tại Quantico vào tháng 9/2025 không phải là một cuộc hội ngộ thông thường. Đó là một sự kiện được dàn dựng cẩn thận, một buổi công bố chính thức về một học thuyết toàn diện, được thúc đẩy bởi ý thức hệ và mang tính cách mạng nhằm chuyển đổi Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ từ gốc rễ. Nó không chỉ đơn thuần là một thông điệp về sự thay đổi trong tổ chức quân đội; nó là một tuyên ngôn về một trật tự quân sự mới của Mỹ.
Các phân tích đã chỉ ra rằng sự kiện này là đỉnh cao của một tầm nhìn đã được hoạch định từ lâu, nhằm thay thế nền văn hóa quân sự thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh bằng một hệ tư tưởng duy nhất tập trung vào “tác chiến”. Những tác động của sự thay đổi này rất sâu sắc và đa chiều:
Sự chính trị hóa văn hóa quân sự: Bằng cách định nghĩa sự sẵn sàng chiến đấu thông qua lăng kính của một cuộc chiến văn hóa chống lại “woke”, học thuyết này đã đặt hệ tư tưởng chính trị vào trung tâm của văn hóa quân sự, có nguy cơ làm suy yếu tính chuyên nghiệp và phi chính trị của đội ngũ sĩ quan.
Sự dỡ bỏ các cơ chế trách nhiệm giải trình: Việc cải tổ các hệ thống IG và EO, cùng với việc định nghĩa lại các hành vi sai trái, đã làm suy yếu các cơ chế giám sát nội bộ, tạo ra một môi trường có thể dung túng cho sự lạm dụng quyền lực và làm xói mòn lòng tin trong hàng ngũ.
Sự tái định hướng sứ mệnh quân sự: Tầm nhìn của Tổng thống Trump về việc sử dụng quân đội cho các vai trò đối nội đã thách thức các chuẩn mực pháp lý và truyền thống, làm mờ đi ranh giới giữa quân sự và thực thi pháp luật dân sự.
Sự căng thẳng trong mạng lưới liên minh: cách tiếp cận mang tính giao dịch và tập trung vào “sức mạnh cứng” có nguy cơ làm suy yếu mạng lưới liên minh toàn cầu, vốn là nền tảng cho sức mạnh và ảnh hưởng của Hoa Kỳ.
Tóm lại, cuộc họp tại Quantico đã trả lời một cách dứt khoát câu hỏi ban đầu: đây không phải là một cuộc tái ngộ, mà là một cuộc cách mạng. Những hậu quả lâu dài của “Học thuyết Quantico” vẫn chưa chắc chắn, nhưng chắc chắn sẽ rất sâu rộng. Nó sẽ định hình tương lai của Lực lượng Vũ trang Hoa Kỳ, mối quan hệ của nó với xã hội Mỹ, và vai trò của nó trong một thế giới đầy biến động trong nhiều năm tới./.
